کشت بافت گل رزیکی از روش‌های مدرن و پیشرفتهبرای تکثیر سریع و انبوه گیاهان با ویژگی‌های ژنتیکی یکسان و مقاوم به بیماری‌هااست. این روش جایگزین مناسبی برای روش‌های سنتی مانند قلمه‌زنی و پیوند زدنمحسوب می‌شود. در این مقاله، مراحل و روش‌های کشت بافت گل رز را بررسی می‌کنیم.
✅
تکثیر سریع و انبوه:در مدت کوتاهی می‌توان
هزاران گیاه سالم و یکنواختتولید کرد.
✅
گیاهان مقاوم به بیماری‌ها:تولید نهال‌های
عاری از ویروس و بیماری‌های قارچی.
✅
کاهش هزینه‌های تولید:نیاز به فضای گلخانه‌ای کمتر و کاهش زمان رشد.
✅
افزایش کیفیت تجاری گل‌ها:تولید گل‌هایی با
اندازه، رنگ و ماندگاری بالا.
✅
تکثیر گونه‌های خاص و کمیاب:امکان تکثیر و نگهداری ژنوتیپ‌های ارزشمند.
🔹 ۱. انتخاب ریزنمونه (Explant Selection)
✔ انتخاب بخش‌هایی از گیاه که بافت مریستمی‌فعالدارند، مانند:
- جوانه‌های انتهایی و جانبی
-
برگ‌های جوان و ساقه‌های نازک
✔ گیاه مادر باید عاری از بیماری‌های ویروسی و قارچیباشد.
🔹 ۲. استریل‌سازی ریزنمونه (Sterilization)
✔ ضدعفونی نمونه‌ها با
هیپوکلریت سدیم (NaOCl) یا اتانول ۷۰٪.
✔ شست‌وشو با
آب مقطر استریلبرای حذف مواد شیمیایی اضافی.
🔹 ۳. استقرار در محیط کشت اولیه (Initiation Stage)
✔ کشت نمونه‌ها در
محیط کشت MS (Murashige & Skoog)با مواد مغذی.
✔ افزودن
هورمون سیتوکینین (BAP یا Kinetin)برای تحریک رشد جوانه‌ها.
✔ قرار دادن در
دمای ۲۵-۲۷ درجه سانتی‌گراد و نور مناسب (۱۶ ساعت روشنایی، ۸ ساعت تاریکی).
🔹 ۴. تکثیر و افزایش شاخه‌ها (Multiplication Stage)
✔ افزایش تعداد شاخه‌ها با
هورمون‌های سیتوکینین (BAP) و جیبرلین (GA3).
✔ انتقال جوانه‌های جدید به محیط کشت تازه برای افزایش تعداد گیاهان.
🔹 ۵. ریشه‌زایی (Rooting Stage)
✔ استفاده از
هورمون اکسین (IAA یا NAA)برای تحریک رشد ریشه‌ها.
✔ انتقال گیاهچه‌ها به محیط کشت حاوی
کمتر ساکارز و بیشتر اکسین.
🔹 ۶. سازگارسازی و انتقال به گلخانه (Acclimatization)
✔ انتقال نهال‌ها از محیط کشت به
خاک یا کوکوپیتبرای تطبیق با شرایط طبیعی.
✔ نگهداری در
شرایط گلخانه‌ای با رطوبت و نور کنترل‌شدهتا مقاوم شوند.
۳. چالش‌های کشت بافت گل رز🚨
❌
حساسیت بالا به آلودگی‌های قارچی و باکتریایی
❌
نیاز به تجهیزات آزمایشگاهی تخصصی و هزینه اولیه بالا
❌
تکنیک‌های پیچیده برای هر گونه از گل رز
۴. نتیجه‌گیری 🎯
کشت بافت یک روش ایده‌آل برای تکثیر انبوه گل‌های رز هیبریدی و تجاریاست. با این تکنیک می‌توان نهال‌های مقاوم، سالم و یکنواختتولید کرد که در بازار گل‌های زینتی بسیار ارزشمند هستند. 🌹🚀