۱. تاریخچه گل رزدر ایران و جهان
۱-۱. پیشینه‌ی گل رزدر تمدن‌های باستانی
گل رزاز جمله کهن‌ترین و محبوب‌ترین گل‌های تاریخ بشر است. بر اساس شواهد تاریخی، قدمت کشت و پرورش رز به بیش از ۵۰۰۰ سال پیش بازمی‌گردد. این گل زیبا، در تمدن‌های باستانی همچون بین‌النهرین، مصر، یونان و روم جایگاهی مقدس داشته و در مراسم مذهبی، سلطنتی و اجتماعی نقشی اساسی ایفا می‌کرده است.
مصریان باستان از گل رزدر تزئین معابد و آرامگاه‌های سلطنتی استفاده می‌کردند و معتقد بودند که این گل، نمادی از جاودانگی روح است. یونانیان و رومیان رز را به الهه‌های عشق مانند آفرودیت و ونوس تقدیم می‌کردند و آن را نماد زیبایی، عشق و فداکاری می‌دانستند. در مراسم پیروزی یا سوگواری نیز تاج‌های گلی از رز می‌ساختند تا احساسات عمیق خود را بیان کنند.
۱-۲. جایگاه گل رزدر فرهنگ ایران
در ایران، گل رزیا همان «گل سرخ» دارای تاریخی غنی و جایگاهی ویژه در فرهنگ و ادب فارسی است. ایرانیان باستان گل سرخ را نماد عشق، زیبایی، خلوص و وفاداری می‌دانستند.
در دوره‌ی هخامنشیان و ساسانیان، باغ‌های رز در سراسر قلمرو ایران گسترده شده بود و این گل در مراسم رسمی‌و اعیاد ملی جایگاه مهمی‌داشت.
ادبیات فارسی نیز آکنده از اشارات به گل رزاست. شاعران بزرگی چون سعدی، حافظ و مولانا با بهره‌گیری از استعاره‌ی «گل» به ویژه گل سرخ، احساسات ژرف انسانی چون عشق، دلدادگی، معرفت و گذر عمر را به زیبایی توصیف کرده‌اند.
نمونه‌ای از اشعار حافظ:
چو گل هر دم به بویت جامه در تن
کنم چاک از گریبان تا به دامن
ایران، مهد پرورش گونه‌های ناب رز، به ویژه «گل محمدی» است که نه تنها در صنعت عطرسازی و گلاب‌گیری اهمیت ویژه‌ای یافته، بلکه پیوندی ناگسستنی با آیین‌ها و سنت‌های ملی پیدا کرده است.
۱-۳. گسترش جهانی گل رز
با گذر زمان، گل رزاز طریق جاده ابریشم و مسیرهای تجاری دیگر به اروپا و آسیا گسترش یافت. در قرون وسطی، رز به یکی از نمادهای اصلی در هنر، ادبیات و فرهنگ غربی تبدیل شد.
در انگلستان، رز به نشان ملی بدل شد (نماد خاندان‌های یورک و لانکستر در جنگ‌های معروف گل رز). در فرانسه، گل رزبا عشق درباری و عاشقانه‌های رمانتیک پیوند خورد و در دوره رنسانس، هنرمندان و شاعران اروپایی رز را به عنوان سمبلی از زیبایی، لطافت و عشق جاودانه ستودند.
امروزه، گل رزبا بیش از ۱۵۰ گونه طبیعی و هزاران گونه پرورشی در سراسر جهان کشت می‌شود و همچنان جایگاه خود را به عنوان محبوب‌ترین و پرمعناترین گل حفظ کرده است.